ताक ! हि अशी गोष्ट कि
लहानपणी ती प्रत्येक घरात असणारच ! आज दुधाचेच भेटणे मुश्कील तर ताकाची काय
व्यथा ..चहा आला तरी त्यात थोडे दुध जास्त पाणी . बळेच तो पाण्याचा चहा नरड्याखाली
ढकलायचा . शहरात तर हीच स्थिती . खेड्यांमध्ये थोडी बरी परिस्थिती , कमीतकमी तिथे पिशवीचे दुध
नसते . तशी मी अश्या गावात राहते जिथल्या मातीला खेड्याचा सुगंध आहे आणि आभाळाला
शहराचा रंग आहे ! म्हणून पाणी न मिसळेले दुध आम्हाला सहज उपलब्ध आहे . आणि
त्यावर साय तर अशी जाड चांगली येते . पण माझे तोंड बांधलेले आहे कारण वजन ! बरे
लेकरांना दुध गाळून दिले तरच पिणार , मग काय त्या सायीचे विसर्जन प्रत्येक दिवशी दह्यात . मला साय खायला
खूप आवडायची , म्हणजे
आवडते पण . लहानपणी आईची नजर चुकवून चुलीवर कोळशाच्या धगीवर उकळणारे ते दुध आणि
त्यावर आलेली ती साय भेटली कि अमृत भेटल्याचा आनंद ! आज चणे आहेत पण दात गेले ..
मग आता माझ्याकडे साधारण आठवड्यात दह्याचे पातेले भरते . मग ताक !
ताक करणे
खरच म्हणजे खरंच खूप आनंददायी असते . अगदी कृष्णाच्या गोकुळात गेल्याचा भास होतो.
दह्याचे पातेले फ्रीजमधून बाहेर काढले कि पहिली आठवते माझी आजी . रंगाने उजळ , नऊवारी साडी , चोळी घातलेली , चेहऱ्यावर म्हातारपणाच्या
खुणा भरगच्च , पण एक
लाजरे हसू त्यांना षोडशीपेक्षाही सुंदर करत होते . अशी माझी आजी ताक करायला लागली
कि जणू मथुरेची यशोदा भासे . मागच्या दारातल्या आंब्याच्या झाडाला रवी अडकवण्याची
दोरी होती . स्वच्छ सारवलेली जमीन आणि एका डब्यात आजी ताक करे . ती
रवीची लयबद्ध हालचाल , आणि
डब्यातल्या ताकाचे त्याबरोबर उसळणे . जणू एखादी लावण्यवती रस्त्याने ठुमकत चालत
आहे आणि भोवतालची गर्दी उगीच आनंदाने , हर्षाने उसळत आहे ! अलगद त्या लोण्याने डोके वर काढावे आणि
आजीने ते मोठ्या नजाकतीने , हातांवर
नाचवत वर काढावे . ते धुवून घेणे हि पण एक कलाच बर का ! कारण ते हाताला चिकटलेले
लोणी , मऊ अगदी
सोडवत नाही पण हळुवारपणे ते पातेलेल्या पुसत राहावे . बोटांच्या मध्ये साचलेले ते
लोणी लहानपणी जेंव्हा आजी भावाला चाटावी न तेंव्हा मी लहान का नाही याचा खूप
खेद होई , आणि मग
वाटे मी रांगत असेल तेंव्हा आजी मलाही चाटवत असेल ! शेवटी ती तो गोळा फिरवत फिरवत
मस्त गोल करायची . त्यात बोट घालणे म्हणजे एक मनात रुंजी घालणारी खोडी ... पण ते
केल्याशिवाय मी काही हलत नसायची ...मग हळूच ते बोट तोंडात ..काय चव होती ...सांगणे
तसे अवघडच ! पण आठवले न कि मनीमानसी आनंद दाटतो .. आणि एक स्मिताची रेषा चेहऱ्यावर
उमटते , आजही !
आताही
जेंव्हा जेंव्हा मी ताक करते तेंव्हा मला हे सारे जसेच्या तसे चित्रपट पहावा तसे
नजरेसमोरून जाते .. हे वाचणाऱ्या किती जणींनी हा हर्ष अनुभवला असेल , ताक करण्याचा पण मी जेंव्हा
ताक करत असते तेंव्हा फक्त एक स्मित असते मनात आणि मुखावर .. मग कुणीतरी म्हटलेले
आहे , 'ताक
करणारी स्री पहिली ना गोकुळातली ती समाधानी यशोदा आठवते , एक सुखी , समाधानी स्री आठवते ...' हे सत्य आहे सख्यानो ! एकदा
ताक करून पहाच ...गोकुळात आहात असे वाटेल !
1 comment:
Sundar !!!
Post a Comment